Samcche-Dżawachetia to jeden z najstarszych regionów Gruzji i jak zwykle zabierzemy Was w fotograficzną podróż po tej pięknej krainie.
Podążaj za nami w kolejnej wyprawie po nowe przygody i wrażenia! Szlak przeszłości jest tu stale obecny i cały czas wydaje się, że spotyka się po drodze cienie średniowiecznych panów i książąt.
Przy odrobinie szczęścia może nawet zobaczyć króla Erekle II wraz ze swoją armią, maszerującego w kierunku Aspindzy. Przejdźmy się tą drogą, mińmy stare Chertwisi, wznieśmy kurz Saatabago i zostawmy za sobą stare Atskhuri…
Przenieśmy się do krainy, gdzie jęczą stare skały, gdzie cienie przodków wołają nas: Czekamy na Ciebie! Tu czeka na nas świat wielkiego poety Rustawelego. Nigdy nie będziesz w stanie wyobrazić sobie, jak to jest, jeśli nie zobaczysz tego przynajmniej raz – rzeczywistość epickich bohaterów i pięknych księżniczek, którzy żyją w epickim poemacie i nawet po tylu latach i wiekach wciąż dręczą i niepokoją nasze serca…
Są też Borjomi i Bakuriani – idealna harmonia nowoczesności i przeszłości, namalowana wyjątkowym pędzlem natury. Wjedziemy kolejką linową i wjedziemy na górę Kochta.
Stamtąd pasmo Kaukazu rozciągnie się przed naszymi oczami i nie zdziw się, bo ten festiwal kolorów, niebieskiej przestrzeni i ogromnych gór rozciąga się od Morza Czarnego po Morze Kaspijskie! To jest Gruzja! Samcche-Dżawachetia znajduje się w południowej Gruzji i obejmuje historyczne i geograficzne prowincje Samcche, Dżawachetia i Tori. Region położony jest w historycznej Zemo (Górnej) Kartli.
Samcche, obejmuje terytoria dzisiejszych Achalciche i Adygenów, a także część Aspindży. Dżawachetia obejmuje terytoria Achalkhalaki, Ninotsminda i część Aspindży. Oprócz tego region składa się z historycznej prowincji Tori, w skład której wchodzi dzisiejsza gmina Borjobi. Samcche-Dżawachetia to górzysta i skalista kraina, poprzecinana wąwozami, źródłami i jeziorami, a także szybkimi i potężnymi rzekami. Duże jeziora Dżawachetii to Paravani, Khanchali, Sagamo, Madatapa, Bugdasheni, Tsunda itd.
W dorzeczu Achalciche znajduje się pas lasów świerkowych i sosnowych, na wysokości 1850 m n.p.m. Nad tymi lasami wznoszą się pola alpejskie i subalpejskie. W wąwozie rzeki Dzandze, na wschodnich stokach przełęczy Goderdzi, występuje flora trzeciorzędowa, zwana florą Goderdzi.
Różnorodność jego charakteru nie ogranicza się jednak do tego. O wyjątkowości tej ziemi decyduje również jej przeszłość i bardzo bogata historia. Można śmiało powiedzieć, że Samcche-Dżawachetia jest fundamentem duchowego i materialnego rozwoju kulturalnego Gruzji.
Pokażemy Wam kościoły, klasztory i warownie, które mówią o dawnej świetności, życiu codziennym i tradycjach tego regionu, a także pomniki przyrody oraz unikalną florę i faunę.
Las kopalny Goderdzi
Lokalizacja: gmina Adigeni, wąwóz rzeki Dzindze, wieś Utkisubani, 1480 m n.p.m. Droga dojazdowa: położona w pobliżu autostrady Akhaltsikhe-Khulo-Batumi, w odległości 10 km od wsi Zarzmi gminy A digeni, odległość od Tbilisi 250 km; z Achalciche 50 km, z Batumi – 110 km. Las kopalny Goderdzi zaczyna się od dystryktu Adigeni, wsi Utkino Ubani, i obejmuje również górną Adżarię, aż do wsi Riketi. Łączna powierzchnia wynosi do 365 ha. Kopalny las Goderdzi w obrębie Kaukazu i szerszy w regionie jest jedynym i unikatowym. Dawniej został wpisany do Czerwonej Księgi, natomiast dziś jako pomnik przyrody jest chroniony przez prawo, ponieważ las kopalny otrzymał status pomnika przyrody w 2013 roku.
Wodospad Chule
Lokalizacja: Gmina Adigeni, otaczające ją terytorium Patara Zanavi; u podnóża gór Persati, na lewym brzegu rzeki Kvabliani; 1480 m n.p.m. Droga dojazdowa: z terenu gminy Adigeni prowadzi droga samochodowa do wodospadu; z autostrady Achalciche-Chulo-Batumi kamienista droga skręca w kierunku wsi Zanavi i prowadzi do Chule, odległość od rozwidlenia wynosi 7 km, odległość od Tbilisi 237 km, od Achalciche – 35 km. Z terenu płaskowyżu Persati zaczyna się rzeka Chulestkali, która tworzy wodospad o wysokości około 30 m w pobliżu klasztoru Chule na północnym wschodzie. Nazwa Chule w języku gruzińskim oznaczała obwisłe, zakryte miejsce. Ta nazwa w pełni oddaje miejsce pobytu Chulevi.
Kanyon z Tmogvi
Lokalizacja: gmina Aspindza, gmina Nakalakevi, wąwóz rzeki Mtkvari; 1260 m n.p.m . Droga dojazdowa: odległość od Tbilisi 250 km. od Aspindzy 23 km, od Achalciche 55 km, od Achałkalaki 40 km. Na jednej z najwyższych pozostałości wulkanicznych wznosi się twierdza-cytadela Tmogvi pochodząca z X wieku. Na rzece znajdują się pozostałości starego mostu. Jeden most łączył oba pałace nad rzeką, podczas gdy drugi służył do tranzytu. Na południowym wschodzie mur styka się z granicą jaskini, która łączy się z cytadelą i rzeką Mtkwari tajemnym przejściem zbudowanym w skale.
Jezioro Tabatskuri
Lokalizacja: granica gmin Borżomi i Achałkalaki; 1991 m n.p.m. Droga dojazdowa: z miejscowości Bakuriani do wioski Tabatskuri prowadzi autostrada, którą od maja do listopada możliwy jest przejazd na czterokołach. Odległość od Tbilisi 210 km, od Borjomi 60 km, od Tsalki 45 km. Tabatskuri w prowincji Samcche-Dżawachetia, na granicy gmin Borżomi i Achalkalaki, to wieś rozwinięta na półwyspie, a jej nazwa oznacza zatokę jeziora (Tabi). Jezioro, które powstało w wyniku wybuchu wulkanu, nazywane jest również Tabatskuri. Najgłębszy punkt jeziora ma 40,2 m. Tabatskuri było uważane za jezioro bogate w ryby. Pstrągów było pod dostatkiem. Jezioro otoczone jest Terytorium Chronionym Ktis-Tabatskuri, które zostało założone w 1995 roku w celu ochrony ptaków rozmieszczonych na tym terytorium. Międzynarodowe Stowarzyszenie Ochrony Ptaków – Bird Life International przyznało jeziorze Tabatskuri międzynarodowy status ważnego miejsca dla ptaków (IBA). Ten ostatni został wpisany do Czerwonej Księgi Gruzji.
Potok lawy z Abuli
Lokalizacja: Gmina Achalkalaki, dorzecze rzeki Paravnistskali Droga dojazdowa: droga gruntowa dla czterokołowców prowadzi do twierdzy Abuli przez wieś Abuli w gminie Achalkalaki. Odległość od wioski Abuli do fortess Didi Abuli wynosi 17 km; najkrótsza droga do twierdzy Abuli wiedzie przez wieś Gandzani w gminie Ninotsminda; trasa spacerowa ma długość 10 km; odległość od Tbilisi 150 km, od Achałkalaki 28 km, od Achalciche 100 km. W Samcche-Dżawachetii znajdują się dwie góry znane jako „Abuli” – Didi (duża) i Patara (mała) A buli, tak samo jak jezioro, wioska, rzeka i cyklopowa twierdza na Patara Abuli. Jeśli chodzi o potok lawy z Abuli, to jest on jednym z cudów natury Gruzji. Potok lawy zaczyna się od góry Didi Abuli położonej na grzbiecie Abuli-Samsari. Wysokość Didi Abuli wynosi 3303 m. na południe od Didi Abuli, zbocza Patara Abuli (2800 m) i jej podnóże pokryte są tzw. „kamiennymi morzami”. W centralnej części potoku lawowego znajduje się kilka jezior.
Bagno Suldy
Lokalizacja: Gmina Achalkalaki, płaskowyż Dżawachetii, 1860 m n.p.m. Droga dojazdowa: odległość od Tbilisi 180 km, od Achałkalaki 20 km, od Achalciche 90 km. Dwa ważne bagna na płaskowyżu Dżawachetii – Sulda i Kartsakh – otrzymały status terytorium chronionego. Oba bagna powstały w wyniku przekształcenia się jeziora w tereny podmokłe. Obszar chroniony mokradeł Sulda znajduje się w odległości 2,5 km od wsi Sulda.in mokradłach Sulda zarejestrowanych jest 15 gatunków ptactwa, w tym 8 gatunków ptactwa wodnego. Wiosną i jesienią można tu uprawiać obserwację ptaków. Rezerwat bagien Sulda obejmuje terytorium Parku Narodowego Dżawachetii. Jego ogólna powierzchnia wynosi 320 ha. Rezerwat został założony 22 marca 2011 roku. W odległości 5 km od Suldy na południowy zachód znajduje się zachowane terytorium Kartsakhi. Jego powierzchnia wynosi 158 ha. W 2004 roku wokół jeziora Kartsakhi i jego okolic, na stepach i stepowych łąkach, odkryto przedstawicieli rodziny różowatych opisanych we florze gruzińskiej, które nie występują nigdzie indziej w Gruzji.
Jezioro Khanchali
Lokalizacja: Gmina Ninotsminda, okolice wsi Didi i Patara Khanchali, 1928 m n.p.m. Droga dojazdowa: odległość od Tbilisi 165 km, od Achalkalaki 18 km, od Ninotsmindy 25 km, od Akhaltikhe 95 km. Jezioro Khanchali znajduje się w gminie Ninotsminda, w pobliżu wiosek Didi i Patara Khanchali. Powierzchnia lustra jeziora wynosi 13,3 m², maksymalna szerokość 2500 m. Woda jest słodka i brązowawa. Powierzchnia pokryta jest roślinnością wodną, od końca listopada do końca kwietnia pokryta jest lodem. W porównaniu z innymi jeziorami w Dżawachetii, ze względu na niski poziom wody, Khanchali jest najcieplejszym jeziorem i najlepszym możliwym miejscem dla ptactwa wodnego do wyboru siedliska i miejsca odpoczynku. Jezioro Khanchali i płaskowyż Dżawachetia są jednym z głównych szlaków migracyjnych ptaków. W zależności od pory roku, zwłaszcza jesienią, występują tu liczne i różnorodne ptaki drapieżne, ptactwo wodne i mieszkańcy bagien.
Góra Chikiani
Położenie: płaskowyż wulkaniczny południowej Gruzji, północna część pasma Dżawachetii, 2415 m n.p.m.
Droga dojazdowa: od drogi samochodowej Tsalka-Ninotsminda, na północny wschód od miejscowości Paravani zaczyna się ścieżka w kierunku góry Chikiani; odległość od Tbilisi 165 km, od Achałkalaki 18 km, od Ninotsmindy 25 km, od Tsalki 25 km, od Achalciche 95 km. Góra została zbudowana z osadów pochodzenia wulkanicznego o konsystencji szkła. Świat „czika” w języku starorgińskim oznaczał „szkło”. Chikiani jest zbudowany prawie całkowicie z obsydianu. W słoneczny dzień szczyt ten odbija promienie słoneczne i świeci. Na południowy zachód od góry, w basenie strukturalnym między pasmami Abul-Samsri i Dżawachetii, znajduje się największe jezioro w Gruzji, Parawani (powierzchnia 37,5 km kw., powierzchnia dorzecza 234 km kw.).
Region Samcche-Dżawachetia jest dziś częścią dawnej Meschetii i obejmuje trzy historyczne prowincje – Samcche, Dżawachetię i Tori. Całkowita powierzchnia regionu wynosi 6421 km² i składa się z 6 jednostek administracyjnych – gmin Bordżomi, Adygen, Aspindzza, Achałkalaki, Achalciche i Ninotsminda. Region posiada korzystne położenie geopolityczne, które umożliwia mu rozwijanie stosunków handlowych, gospodarczych i kulturalnych z sąsiednimi krajami. Przez region przebiegają ropociąg Baky-Tbilisi-Ceyhan, gazociąg Zakaukazie oraz linia kolejowa Marabda-Kartsakhi-Kars. Samcche-dżawachetia jest uważana przez uczonych za kolebkę gruzińskiego zboża i gruzińskich winogron. Podczas wykopalisk odkryto kvevri (glinianą) i piwnice na wino nawet w takich miejscach, gdzie winogrona nie rosną od wieków. Kurorty grupy Borjomi są jednym z głównych i najważniejszych zasobów rekreacyjnych Smcche-Dżawachetii.
Ośrodek wypoczynkowy Abastumani
Położenie: południowe zbocze pasma Meschetii, wąwóz rzeki Otskhe Odległość: 25 km od Adigeni, 28 km od Achalciche, 240 km od Tbilisi Poziom morza: 1250-1450 m Krajobraz: górski Klimat: średniogórski, zimowy mróz, średnia temperatura w styczniu -6, stopnie, lato umiarkowanie ciepłe, średnia temperatura w sierpniu 16 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 688 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 77% Czas trwania rocznego nasłonecznienia: 1967 h Naturalny czynnik leczniczy: łagodny klimat i termiczny, kwas krzemowy, chlorek siarki, wody mineralne wapniowo-sodowe o ogólnej mineralizacji 0,6 g/dm3 Rodzaj terapii: klimatoterapia bierna, kąpiele w wodzie mineralnej Choroby do leczenia: gruźlica płuc w fazie rozwoju, przewlekłe i ostre postacie zapalenia płuc i zapalenia węzłów chłonnych; kości i stawów oraz obwodowego układu nerwowego, a także choroby ginekologiczne. Na południowych stokach pasma Meschetii, porośniętego lasem iglastym, znajduje się słynny górski klimatyczny kurort uzdrowiskowy Abastumani o klimacie niezbędnym w profilaktyce chorób płuc. Sezon wiosenny jest szczególnie zdrowy, gdy sosny zaczynają pylić. Podczas wdychania żółty pył dostaje się do płuc i wywiera na nie pozytywny wpływ. Oprócz głównego czynnika leczniczego kurortu – klimatu, Abastumani słynie również z hipertermalnych, lekko zmineralizowanych źródeł o łącznym zrzucie 1 miliona l/dobę. Wody mineralne są stosowane w leczeniu wielu chorób. Badania naukowe termalnych wód mineralnych rozpoczęły się w latach 70. XIX wieku. W związku z tym położono podwaliny pod rozwój Abastumani jako kurortu pitizologicznego. Obserwatorium Astrofizyczne Abastumani znajduje się na górze Kanobili, 1650 m n.p.m., 8 km od Abastumani. Założony w 1932 roku. Było to pierwsze Obserwatorium Astrofizyczne w byłym Związku Radzieckim.
Ośrodek wypoczynkowy Aspindza
Położenie: zbocze pasma Trialeti Odległość: 240 km od Tbilisi, 230 km przez Ninotsminda Poziom morza: 1050-1060 m Krajobraz: górzysty Klimat: średniogórski, zimą umiarkowanie mroźny, średnia temperatura w styczniu -2, stopnie, lato ciepłe i suche, średnia temperatura w sierpniu 16 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 520 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 64% Czas świecenia słonecznego w ciągu roku: 2100 h Naturalny czynnik leczniczy: klimat średniogórskiego pasa dolnego i termalnego, lekko siarczkowe, siarczkowo-chlorkowe, sodowo-wapniowe wody mineralne o zawartości kwasu krzemowego i ogólnej mineralizacji 0,8-1,0 g/dm3 Choroby do leczenia: układu mięśniowo-szkieletowego, skóry i obwodowego układu nerwowego, a także choroby ginekologiczne.
Górska strona gminy Aspindza znajduje się we wschodniej części kotliny Akhaltsikhe, otoczonej zboczami gór Trialeti i Erusheti. 'Aspindza’ w języku perskim oznacza 'Hotel przy autostradzie’, 'stacja w drodze’ Centrum gminy, miasteczko Aspindza, słynie z kilku rodzajów lekko zmineralizowanych wód termalnych, które mają pozytywny wpływ na układ nerwowy mięśniowo-szkieletowy i nadpotwarny. Wody lecznicze mają wiele innych ujść na terenie gminy. Nakalakevi (1100-1150 m n.p.m.) było słynnym kurortem, a jego woda termalna (33 stopnie) typu „Essentuki” była używana do leczenia chorób układu mięśniowo-szkieletowego, sercowo-naczyniowego i nerwowego, a także patologii ginekologicznych i skórnych. Wardzia jest również bogata w wody mineralne, choć bardziej znana jest z unikalnego kompleksu klasztorów jaskiniowych datowanego na XII-XIII w. W wielu miejscach Gruzji Południowo-Wschodniej możemy zobaczyć zabytki architektury wykutej w skale, takie jak Tavkvetula, Vani (Vahani) Kvabebi, Oloda, Gelsunda, Baiebi… Ale oczywiście mają mniejszy profil.
Kurort Bakuriani
Położenie: północne zbocze pasma Trialeti Odległość: 30 km od Borjomi, 180 km od Tbilisi Poziom morza: 1700 m Krajobraz: górzysty Klimat: średniogórski, zimowe mrozy, średnia temperatura w styczniu -5,6 stopnia, lato umiarkowanie ciepłe, średnia temperatura w sierpniu 14 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 800 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 77% Czas trwania rocznego nasłonecznienia: 2000 h Naturalne czynniki lecznicze: klimat pasywny i czynny górski Rodzaje czynników leczniczych: stosowanie (picie) wody mineralnej, klimatoterapia pasywna Choroby do leczenia: zapalenie węzłów chłonnych, drogi oddechowe niezwiązane z gruźlicą, choroby przewlekłe, niedobór krwi. Popularne górskie ośrodek narciarski i uzdrowisko Bakuriani znajduje się w wąwozie Borjomi, na północnym zboczu pasma Trialeti, w otoczeniu unikalnych gajów jodłowych i sosnowych oraz alpejskich łąk. W XIX wieku po tym, jak woda mineralna Borjomi zyskała wysoką renomę ze względu na swoje wyjątkowe właściwości lecznicze, wiele osób z Rosji spieszyło się, aby odwiedzić wąwóz. W 1910 roku na zachodnim zboczu góry Kochta-Góra założono ogród botaniczny. Celem założenia Ogrodu Botanicznego było wprowadzenie i aklimatyzacja roślinności wysokogórskiej. W latach 30-tych Bakuriani posiadało już bazę narciarską i kilka sanatoriów dla dzieci. W ciągu kilku lat wybudowano dwie 45 i 75-metrowe skocznie narciarskie, zbudowano wyciągi linowe, położono trasy narciarskie dla narciarzy zawodowych i amatorów. Zafascynowani lokalizacją i scenerią kurortu goście nazywali Bakuriani „stolicą radzieckiego sportu narciarskiego” i „radzieckim Davos”.
Kurort Borjomi
Położenie: między zboczami pasm Mescheti i Trialeti odległość: 155 km od Tbilisi Poziom morza: 800-1000 m Krajobraz: górski Klimat: lasy niskogórskie obszar strefy subtropikalnej, zima umiarkowanie mroźna, średnia temperatura w styczniu -2,1 stopnia, latem ciepło, średnia temperatura w sierpniu 20,1 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 653 mm Średnia porównywalna wilgotność roczna: 77% Czas świecenia słonecznego w ciągu roku: 1800-1900 h Naturalne czynniki lecznicze: klimat niskogórski, węglowodany, wodorowęglany, wody mineralne sodu o ogólnej mineralizacji 5,0-7,5 g/dm3 Rodzaje czynników leczniczych: klimatoterapia pasywna, stosowanie (picie) wody mineralnej, kąpiele w wodzie mineralnej, płukanie i inhalacje żołądka Choroby do leczenia: przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka, choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy, zapalenie jelita grubego i jelit, trzustka, cukrzyca.
Najbardziej znany i popularny gruziński kurort Borjomi położony jest we wspaniałym wąwozie, pomiędzy pasmami Meskheti i Trialeti. Rzeka Mtkwari, która na terenie miasta ma dwa dopływy – Borjomula i Gudżaretiskal – dzieli Borjomi na dwie części. Największym bogactwem miasta jest woda mineralna na całym świecie o właściwościach terapeutycznych. W 1844 r. nowy namiestnik Kaukazu Michajlej Woroncow opracował projekt rozwoju Bordżomów, zgodnie z którym w mieście ustanowiono administrację wód mineralnych, zbudowano łaźnie, hotele i rozwinął się nowy park. Wkrótce Borjomi stało się pierwszorzędnym ośrodkiem zdrowia, który zapewniał taką samą jakość usług zdrowotnych jak jego europejskie odpowiedniki. W 1894 roku Michaił Romanow zbudował rozlewnię wody w parku wód mineralnych. Od 1900 roku woda mineralna jest eksportowana do Rosji i w bardzo krótkim czasie Borjomi stało się bardzo popularne. W latach osiemdziesiątych sprzedaż wody mineralnej Borjomi osiągnęła 400 milionów butelek. Obecnie jej obszar eksportowy obejmuje 30 krajów.
Kurort Likani
Położenie: Borjomi odległość: 160 km od Tbilisi Poziom morza: 1300 m Krajobraz: górski Klimat: subtropikalny, zima umiarkowanie łagodna, śnieżny, średnia temperatura w styczniu -2 stopnie, lato bardzo ciepłe, średnia temperatura w sierpniu 16 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 800 mm Średnia porównawcza wilgotność roczna: 65-70% Czas trwania rocznego światła słonecznego: 2200 h Naturalne czynniki leczenia: klimat średniogórski, wody mineralne węglowodanowe, wodorowęglanowe, wapniowo-sodowe zawierające kwas krzemowy o ogólnej mineralizacji 3,5-4,5 g/dm3 Rodzaje czynników leczniczych: klimatoterapia, stosowanie wody mineralnej (picie), zabiegi balneoterapeutyczne (kąpiele, prysznice, inhalacje) Choroby do leczenia: choroby przewodu pokarmowego, gruźlica płuc (forma aktywna).
W Bordżomi funkcjonują trzy odcinki wód mineralnych: centralny (w granicach miasta), Likani (na terytorium Likani) i Vashlovani-Kvibisi (na terytorium Vashlovani i Kvibisi). Na odcinkach o głębokości 1200-1500 m znajduje się 9 sprężyn roboczych. Woda mineralna Likani to specjalne połączenie wodorowęglanów, magnezu i wapnia oraz dużych ilości naturalnego gazu z kwasem węglowym, zapewniające wodę płynącą z głębokości 1500 m o niezrównanym łagodnym smaku. Park w Likani został założony pod koniec XIX wieku. Powierzchnia 45 ha, las zajmuje 16 ha i ogród – 3 ha, a pozostałą część przestrzeni zajmują rośliny ozdobne i budynki pomocnicze. Jednym z nich jest Pałac Namiestnika Rosyjskiego.
Obszar kurortu Mitarbi
Położenie: Wąwóz Borjomi, brzeg rzeki Mitarbula, obejmuje dwie wioski (Didi i Patara Mitarbi) Odległość: 25 km od Borjomi, 175 km od Tbilisi Poziom morza: 1300-1480 m Krajobraz: górski Klimat: średniogórski, zimowy mroźny, śnieżny, średnia temperatura w styczniu -2,9 stopnia, lato umiarkowanie ciepłe, suche, średnia temperatura w sierpniu 18 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 800 mm Średnia względna wilgotność roczna: 77% Czas nasłonecznienia w ciągu roku: 2050-2100 h Naturalne czynniki lecznicze: klimat średniogórski, węglowodany, wody mineralne wapniowo-sodowe o ogólnej mineralizacji 3,8-4,2 g/dm3 Rodzaje czynników leczniczych: stosowanie (picie) wody mineralnej, klimatoterapia pasywna Choroby do leczenia: choroby przewodu pokarmowego, w tym przewlekłe zapalenie żołądka, wrzód żołądka i dwunastnicy, zapalenie jelita grubego i zapalenie jelit.
Gudżaretia – wąwóz rzeki Gujarula – to historyczny region w Gruzji. Mitarbula jest lewym dopływem rzeki Gujaretistskali. Kurort Mitarbi należący do grupy uzdrowisk Borjomi znajduje się na północnym zboczu pasma Trialeti, nad brzegiem rzeki, w górskiej wiosce oddalonej od Borjomi o 25 km, infrastruktura kurortu jest prawie żadna, ale dostępne tam źródła wody mineralnej są znane i popularne. Woda mineralna ma specyficzny smak i właściwości terapeutyczne. Woda Mitarbi była rozprowadzana do Tsagveri przez sieć wodociągową, gdzie była butelkowana do celów handlowych od 1970 roku ubiegłego wieku.
Ośrodek wypoczynkowy Abastumani
Położenie: zbocze pasma Trialeti, przełom rzeki Uraveli Odległość: 18 km od Akhaltsikhe, 215 km od Tbilisi Poziom morza: 1250 m Krajobraz: górzysty Klimat: średniogórski, zimowy mróz, średnia temperatura w styczniu -4, stopnie, lato umiarkowanie ciepłe, średnia temperatura w sierpniu 17 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 520 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 73% Czas trwania rocznego nasłonecznienia: 2000 h Naturalny czynnik leczniczy: klimat średniogórski i węglowodanowy, wodorowęglanowe, wody mineralne sodowo-wapniowo-magnezowe o ogólnej mineralizacji 3 g/dm3, biologicznie aktywny kwas krzemowy i żelazo dwuwartościowe Rodzaj terapii: kąpiele w wodzie mineralnej i aplikacja (picie), klimatoterapia pasywna Choroby stosowane w leczeniu: narządy przewodu pokarmowego, choroby układu mięśniowo-szkieletowego i obwodowego układu nerwowego.
Historyczny i geologiczny region Gruzji Samcche, obecnie reprezentowany przez gminę Achalciche, rozciąga się w wąwozach rzek Mtkwari i Pocchowi, w kotlinie Achatisze. Na południu graniczy z gruzińsko-turecką granicą państwową. Achalciche, węzeł komunikacyjny na skrzyżowaniu i łączący drogi Kartli, Dżawachetii, Adżara-Imeretii i Tao-Klarjeti, zawsze wyróżniał się wielonarodową ludnością. Tu zawsze mieszkali Gruzini, Ormianie, Grecy i Żydzi jako najbliżsi sąsiedzi. Dziś Achalciche zachowuje funkcję węzła tranzytowego: łączą się tu drogi pochodzące z sąsiednich narodów – Armenii i Turcji, szkieletowe drogi ekspresowe Gruzji – ს-8 (E691, Chaszuri-Bordżomi-Achalciche-Dolina, ostatni punkt-granica turecka) i ს-11 (E691 Achalciche-Achalkalakie-Ninotsminda, ostatni punkt – granica turecka), autostrada o znaczeniu wewnętrznym Achalciche-Batumi (შ-1) i Chaszuri-Dolina. Przez teren gminy przebiega wiele szlaków turystycznych. Jedna z nich biegnie wzdłuż wąwozu rzeki Uraveli położonego w południowej części gminy. Wąwóz słynie z wielu zabytków historycznych i źródeł wody mineralnej. Znajdują się tu ujścia leczniczej wody mineralnej stosowanej w leczeniu wielu schorzeń. Subtermalne (38 stopni) źródło wody mineralnej jest również dostępne w Achalciche.
Kurort Tsemi
Położenie: północne zbocze pasma Trialeti Odległość: 15 km od Borjomi, 170 km od Tbilisi Poziom morza: 1120 m Krajobraz: górzysty Klimat: średniogórski, zimowy mróz, śnieżny, średnia temperatura w styczniu -4,5 stopnia, lato umiarkowanie ciepłe, suche, średnia temperatura w sierpniu 18 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 555 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 77% Czas trwania rocznego nasłonecznienia: 2200 h Naturalne czynniki lecznicze: klimat średniogórski Rodzaje czynników leczniczych: klimatoterapia pasywna Choroby do leczenia: patologie układu sercowo-naczyniowego, astma oskrzelowa, choroby czynnościowe i inne choroby układu nerwowego. Tsemi i Patara Tsemi to kurorty należące do grupy Borjomi. Oba znajdują się po lewej stronie rzeki Bakurianistskali. Jedna oddalona jest od Bordżomi o 15 km, druga – o 21 km. Obie osady są uzdrowiskami w średnich górach z rozsianymi wokół nich lasami iglastymi. Dlatego najlepszym efektem terapeutycznym jest maj, kiedy sosny i świerki mają okres kwitnienia, a w powietrzu unosi się dużo pyłu roślinnego, co korzystnie wpływa na choroby dróg oddechowych. Pierwszy kącik prozdrowotny w Tsemi – sanatorium rekreacyjne dla dzieci został otwarty w 1904 roku. obecnie działa tylko jeden, „Mziuri”, ale dla wczasowiczów w Tsemi, ponieważ odwiedzającym oferowane są rodzinne hotele, które tworzą zaciszne środowisko i komfort.
Ośrodek wypoczynkowy Tsagveri
Położenie: północne zbocze pasma Trialeti Odległość: 20 km od Borjomi, 170 km od Tbilisi Poziom morza: 1020-1050 m Krajobraz: górzysty Klimat: średniogórski, zimowy mroźny, śnieżny, średnia temperatura w styczniu -3,5 stopnia, lato umiarkowanie ciepłe, suche, średnia temperatura w sierpniu 18,3 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 585 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 77% Czas trwania nasłonecznienia w ciągu roku: 2000 h Naturalne czynniki lecznicze: klimat średniogórski, węglowodany, wodorowęglany, magnezowo-wapniowo-sodowe wody mineralne zawierające żelazo o ogólnej mineralizacji 3,5-4,5 g/dm3 Rodzaje czynników leczniczych: klimatoterapia pasywna i aktywna, stosowanie wody mineralnej (picie) Choroby stosowane w leczeniu: choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, przewlekłe zapalenie żołądka, żołądek, zapalenie jelita grubego i jelit, cukrzyca, niedokrwistość z deficytu żelaza.
Miasteczko Tsagveri położone jest 20 km od Borjomi w kierunku południowo-wschodnim, na północnym zboczu pasma Trialeti, u zbiegu rzek Gujaretistskali (Gujarula) i Bakuriani. Wyżyna Lika, umiarkowanie wilgotne czyste powietrze przesiąknięte aromatem drzew iglastych i wodami leczniczymi zarówno wioski gminy – Daba, Timotesubani i Mzetamze – Tsagveri ma status uzdrowiska, jego naturalnymi czynnikami leczniczymi są: klimat przejściowy między nizinnym a bogatym w różne minerały. Tsagveri to ośrodek wypoczynkowy dla dzieci. W 1933 r. rozpoczął działalność pensjonat dla matek i dzieci „Chechkhobi” w Dabie. Sanatorium działa do dziś i gości wczasowiczów we wszystkich czterech porach roku przez cały rok.
Park Narodowy Dżawachetii
Lokalizacja: Wyżyna Dżawachetia Odległość: 180 km od Tbilisi Poziom morza: 1980 m Krajobraz: górzysty Klimat: kontynentalny z pasa umiarkowanego, zimowe mrozy, średnia temperatura w styczniu -5 -10 stopni, letnie chłodne, średnia roczna temperatura 16 stopni Celsjusza Średnie roczne opady: 700-750 mm Średnia porównywalna roczna wilgotność: 77% Czas nasłonecznienia w ciągu roku: 2200 h
Dzisiejszy podział administracyjny i terytorialny sprawia, że Dżawachetia znajduje się w regionie Samcche-Dżawachetia, który obejmuje terytoria Achalkalaki, Ninotsminda, częściowo gminy Aspindza i Borjomi. Krajobraz wyżyny Dżawachetii składa się z wulkanicznych gór oraz wzgórz i zboczy. W jamach między nimi znajduje się aż 80 dużych i małych jezior. W Gruzji znajduje się największe jezioro Parawani (2073 m n.p.m.). Zimą większość jezior zamarza przez długi czas, jeziora i rzeki są siedliskiem wielu gatunków: pstrąga, klenia, chramuli, karpia, sztangi i innych. To właśnie rybołówstwo jest główną działalnością gospodarczą miejscowej ludności. W 2011 roku został założony Park Narodowy Dżawachetii. Jego łączna powierzchnia wynosi 14 200 ha. Park obejmuje część terytoriów gmin Akhalkalaki i Ninotsminda oraz kilka zarządzanych terytoriów chronionych. Obecnie Park Narodowy jest w trakcie remontu. Na Wyżynie Dżawachetii znajdują się liczne wody podziemne. Wioska Dilipi w gminie Ninotsminda, na zachód od jeziora Khanchali, słynie z krystalicznie czystych źródeł, a wśród nich znajduje się kilka ujść wody mineralnej.
Specjalnością kuchni Samcche-Dżawachetii jest Apokhti – suszone i solone mięso. Jest często używany jako farsz do chinkali. Tradycyjnym daniem są Tatarberaki – haszyszowane plastry ciasta gotowane w wodzie, które podaje się razem z duszoną cebulą. Dużą popularnością cieszy się również Bakmazi – miód morwowy i smak ciast – Kada. Godnym uwagi daniem tego regionu jest ser prasowany. Hodowla bydła jest dobrze rozwinięta w Samcche-Dżawachetii. Alpejskie hony tego regionu jest bardzo cenione. Duża różnorodność pszenicy sprzyja rozwojowi przemysłu piekarniczego. Kakala, Somini i inne rodzaje chleba są dowodem na ten trend. W przeciwieństwie do innych części Gruzji, w Meschetii jedzą ślimaki; zaczynają je zbierać od grudnia. Gozinaki jest inaczej wytwarzane w południowej Gruzji. Zamiast miodu używa się tu Bakmazi, zrobionego z morwy.